Wielu nauczycieli jest przekonanych, że najlepiej dotrą do uczniów, gdy przekażą im jak najwięcej informacji. W konsekwencji to nauczyciel stale mówi do uczniów, a od nich wymaga słuchania. Paradoks polega na tym, że im więcej mówimy, tym mniej nas słuchają.

Czy szkoła przygotowuje do życia pełnego sensu, czy raczej wtłacza nas w schematy produkcyjnego myślenia? Egzaminy, testy, rankingi, a także konieczność tworzenia niezliczonych dokumentów – to codzienność współczesnego systemu edukacji. Wiele już debatowano na temat jego wad i zapowiadanych obecnie kolejnych reform, ale problem wydaje się coraz bardziej palący. Dotyczy on nie tylko rosnącego wypalenia zawodowego nauczycieli, lecz także braku satysfakcji i motywacji samych uczniów.

Instytut Badań Edukacyjnych zaprezentował najnowsze wyniki Międzynarodowego Badania Nauczania Matematyki i Nauk Przyrodniczych TIMSS 2023. Średnie wyniki polskich czwartoklasistów ze szkoły podstawowej były wyższe w porównaniu z poprzednią edycją badania (2019), dzięki czemu Polska znalazła się wśród krajów o wysokich wynikach z matematyki i przyrody (1. i 2. miejsce wśród krajów UE). Z drugiej strony „cena” za te dobre wyniki jest coraz wyższa - systematycznie spada pozytywne nastawienie uczniów do matematyki i przyrody, jak również poczucie przynależności do szkoły. Zdecydowana większość badanych uczniów (kończących czwarte klasy SP) nie lubi chodzić do szkoły.

Działania jakie chcemy Wam opisać miały swój początek kilkanaście lat temu, kiedy to Jarek Szulski napisał, że wybiera się ze swoją klasą na kilkudniową wycieczkę i chciałby spać z nimi w naszej szkole. Zapytał, czy jest taka możliwość. Dyrektor mojej szkoły zgodził się, więc chwilę później gościliśmy w naszej szkole gimnazjalistów z warszawskiego „Reytana”. Wtedy nie wiedziałam jeszcze, że ich przyjazd i podpatrywanie Jarka działań, stanie się inspiracją dla mnie samej.

W październikowym sondażu opinii publicznej CBOS po raz pierwszy zapytał respondentów o to, jak się dokształcają i podnoszą swoje kwalifikacje w różnych aktywnościach wykraczających poza regularną, formalną edukację. Z danych CBOS wynika, że ogólnie "kiedyś" większość dorosłych Polaków (64%) uczestniczyła w takich „nadprogramowych” kursach lub studiach podyplomowych i poszerzała swoje kompetencje wyniesione ze szkół bądź regularnych studiów. Co szósty badany (17%) dokształcał się w ten sposób w ciągu ostatniego roku, co ósmy (13%) w ciągu ostatnich 2–3 lat, a co trzeci (34%) jeszcze dawniej. Więcej niż jedna trzecia badanych (35%) nigdy tego nie robiła!

Co roku wyruszam w ekscytującą podróż z uczniami klas ósmych SP. Poznajemy się przeważnie dopiero w klasie 8, bo prawie niczego innego już nie uczę poza WOS. Zajmuje mi około miesiąca nawiązanie dobrych relacji z uczniami i zainteresowanie większości tym przedmiotem oraz zdobycie sporej ekipy dziewczyn i chłopaków do współpracy ze mną w Samorządzie szkolnym. Co roku świetnie się bawię i uczę od nich coraz to nowych rzeczy. Tak jest już od 2017 roku. Opowiem, jak się do tego dochodzi.