Co ciekawego wydarzyło się w świecie edukacji? O czym warto przeczytać, nad czym warto się zastanowić? Liczba materiałów, które publikujemy w Edunews.pl szybko przyrasta, dlatego też, aby nie przeoczyć ważnych tematów, będziemy raz na kwartał wybierać i polecać wybrane artykuły. Polecamy najciekawsze naszym zdaniem opracowania w pierwszym kwartale 2011 r.
W styczniu
Edukacyjne podsumowanie dekady - refleksje na kolejną dekadę. Ludzie, edukacjo! – faktycznie skończyła się pierwsza dekada XXI wieku, anasza szkoła, choć się wyraźnie unowocześnia, to swym fundamentem mocnotkwi w dawnych wiekach. Świat przyspiesza, pędzi do przodu, a ludzie szkoły mówią, że jej potrzebny jest przede wszystkim „święty spokój”. A może nie spokój, a rewolucja jest jej potrzebna? Oto kilka refleksji.
Fińskie szkoły rozwijają się dzięki wolności i elastyczności. Kilka dni temu w dyskusji o polskiej szkole „do tablicy” wywołana została Finlandia. Zobaczmy więc, jak tam wygląda edukacja. W szkole podstawowej w Meri-Rastila, na przedmieściach Helsinek, uczniowie w korytarzu strzepują śnieg z butów, zdejmują je i wchodzą do klasy w skarpetkach. Po 45 minutowej lekcji znów pójdą się bawić na placu zabaw...
Nowa architektura edukacji (część 1 & część 2). Przygotowując wystąpienie dla Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową na temat przyszłości ze szkołą lub bez niej, znalazłem dobre przykłady nowego myślenia na temat przestrzeni edukacyjnej. Okazuje się, że można o szkołach myśleć w kategoriach wolności, nie zaś tylko jako o więzieniu, w którym należy na kilka godzin zamknąć uczniów i zmusić ich do nauki.
W stronę nowej kultury nauczania i uczenia się (część 1 & część 2). Podmiotowi Polacy – Podmiotowa Polska – brzmiało hasło V Kongresu Obywatelskiego. Dziś losy tej podmiotowości decydują się w szkole. Tu młodzi Polacy przygotowują się do życia w społeczeństwie, zbierają doświadczenia, tu dowiadują się, czy kreatywność, autonomia, współpraca i krytyczne myślenie przynoszą więcej szkody czy pożytku.
Szkolne muzeum komputerowe. Jestem nauczycielem z długoletnim stażem, mam kontakt z wieloma szkołami (szkoły średnie) i nie mogę się zgodzić z tezą, iż z komputeryzacją w szkołach jest OK, a gorzej jest z informatyzacją (patrz: Po co komu technologia informacyjna w szkole). To, że w latach 2002-2008 polskie szkoły wyposażono w znaczącą ilość pracowni komputerowych to jeszcze nie wszystko.
Jak wynika z analizy eKid przeprowadzonej przez firmę PBI na podstawie badania Megapanel PBI/Gemius, Internet mocno zaznacza swoją obecność w życiu uczniów. Dorasta pokolenie użytkowników, którzy bez Internetu nie wyobrażają sobie życia. Co robią dzieci w wieku szkolnym w Internecie, jak często korzystają z sieci i do czego ją wykorzystują? Młodzi uczniowie w sieci.
Nowy podział ról w edukacji. Dla przedstawienia nowego podziału ról w edukacji przyszłości ważne jest zapoznanie się najpierw z ich otoczeniem – tradycyjną i nową przestrzenią edukacyjną. Przestrzeń edukacyjną wyznaczają przede wszystkim trzy wymiary: "szerokość" naszych doświadczeń, ich "długość" oraz "wysokość". Co się kryje pod tymi sformułowaniami?
W lutym
Cztery scenariusze rozwoju (pomorskiej) edukacji. Żyjemy w czasach Wielkiej Niepewności. Kryzysy uwidoczniają słabość wszelkich prognoz i przewidywań, uwypuklają potrzebę wyjścia poza utarte schematy myślenia. Aby tak się stało, należy z większą odwagą podchodzić do zadawania właściwych pytań co do przyszłości. Szczególnie ważne okazuje się to w sferze edukacji, która kładzie podwaliny przyszłego funkcjonowania w życiu.
Kontynuujemy cykl o przestrzeni edukacji. Skupmy się na miejscu, w którym odbywają są zajęcia. Otoczenie, w jakim pracujemy, uczymy się, jemy i odpoczywamy, ma niebagatelne znaczenie dla naszego samopoczucia, efektywności działań, komfortu życia. Jeśli wymagamy od uczniów, aby klasa była dla nich miejscem rozwoju, musi ona być dobrze zaprojektowana. Nowa architektura edukacji (część 3 & część 4).
Nie róbmy polityki. Róbmy edukację ekonomiczną. Przez wiele lat narzekałem na brak edukacji ekonomicznej w mediach. To się ostatnio trochę zmieniło, chociaż trudno powiedzieć, że na lepsze. Trwa debata medialna na temat ważny - wysokości przyszłych emerytur. Niestety, na co zwracają niektórzy eksperci, za mało w niej meritum, dialogu i dobrej komunikacji pod kątem obywateli, a za dużo propagandy i lekceważenia.
Horyzonty edukacji 2011: główne trendy. Ukazała się edycja 2011 raportu horyzontalnego - The Horizon Report - jednego z ważniejszych na świecie opracowań poświęconych trendom w nowoczenej edukacji. Co roku naukowcy opracowujący raport wskazują cztery meta trendy, które będą miały istotny wpływ na rzeczywistość szkolną i uczelnianą oraz działalność instytucji edukacyjnych.
Horyzonty edukacji 2011: technologie, które trzeba obserwować. Technologie mają olbrzymią siłę oddziaływania na procesy edukacyjne. Zazwyczaj wkraczają do szkół przez "kuchenne" drzwi, przez pojedynczych użytkowników, eksperymentujących z procesem uczenia. Systemy edukacji są zwykle mocno opóźnione, gdy chodzi o wykorzystanie najnowszej technologii do podnoszenia efektywności i jakości usług edukacyjnych.
W marcu
Równamy w dół? Co dziesiąty bezrobotny ma wyższe wykształcenie. Najwięcej jest ich w województwie mazowieckim, bo ponad 28%. Co trzeci poszukujący pracy to absolwent wyższej uczelni - na jej znalezienie przeznacza niemal 2 lata. W krajach starej Unii zajmuje to ok. 3 miesięcy. Najwięcej kłopotów ze znalezieniem pracy maja absolwentów kierunków humanistycznych.
Z badań często wyłania się obraz współczesnego ucznia, który już w szkole podstawowej ma kłopoty z pisaniem i czytaniem, pomimo, iż powszechnie dostępne są narzędzia, które pisanie i czytanie rozwijają. Mówi się, że komputery (gry) i internet (serwisy społecznościowe) są głównymi winowajcami tego stanu rzeczy. Może powinniśmy lepiej wykorzystać proste narzędzia z sieci? Blogi uczą pisać.
Szkoła nowej generacji. Żywię przekonanie, że szkoła nie może być jedynie przedmiotem reform i doraźnych zmian (dokonywanych w obrębie zastanego czy dopiero tworzonego prawa). Są momenty, w których powinna przygotowywać się także na "skok cywilizacyjny", na "rewolucję", na przejście od szkoły jednego "typu" do szkoły "nowego typu" (Dryden, Vos, "Rewolucja w uczeniu").
Pozwólcie nam się uczyć!. „Styl uczenia się jest sposobem, w jaki człowiek się koncentruje, przyswaja, przetwarza i zapamiętuje nowe i trudne informacje. Dzieci potrafią nauczyć się właściwie wszystkiego, jeśli tylko pozwoli im się wykorzystać ich mocne strony.” – twierdzi Barbara Prashing z nowozelandzkiej Creative Learning Company, ekspert w dziedzinie technik uczenia się.
Budujmy społeczne środowisko oświatowe. Jeśli chcemy wskazać człowieka z kompetencjami do samodzielnego kierowania oświatą, to trzeba stwierdzić: nie ma takiej osoby. Procesy edukacyjne są zbyt złożone, aby w tej dziedzinie ktoś mógłdysponować kompetencjami totalnymi. Jest tak, że wiele osób angażuje się w edukację z różnych pozycji społecznych i z różnych perspektyw tworzy różne typy edukacyjnej „eksperckości”.
Wielodotykowy stół interaktywny - zrób to sam. W internecie możemy oglądać zdjęcia wielu wspaniałych urządzeń, które z pewnością mogą ożywić edukację w klasie szkolnej i pomóc w realizacji zajęć w ciekawszy sposób. Wydaje się, że wiele z nich jest poza zasięgiem szkół. Ale czy na pewno? Weźmy na przykład wielodotykowy stół interaktywny, coś w rodzaju Microsoft Surface, którego w polskich szkołach chyba jeszcze nie widziano.
Do odważnych świat należy! To dotyczy również nauczycieli, którzy dzisiaj starają się eksperymentować w dydaktyce z nowymi technologiami i metodami pracy. Wielu z nich nie spodziewało się, że tak niewielka zmiana może zmienić tak wiele w edukacji uczniów. O tym rozmawiamy dziś z Agnieszką Bilską, nauczycielką z Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 10 w Gliwicach. Pozwólcie uczniom zabłysnąć!
O kreacji, manipulacji i potrzebie edukacji medialnej. W szkole wiedza o funkcjonowaniu portali społecznościowych, o tym, jak korzystać z potencjału internetu i bezpiecznie funkcjonować w sieci, nie jest powszechna. W dobie coraz częściej pojawiających się doniesień na temat przestępstw internetowych, uzależnień, negatywnego wpływu na zachowania dostrzegam ważną rolę edukacji medialnej w szkole.
Mobilna edukacja w punkcie przełomowym. Ciekawe wyniki przynosi edycja 2010 badania Speak Up, realizowanego w amerykańskich szkołach przez organizację Project Tomorrow. Wygląda na to, że wszyscy zgadzają się na szersze wykorzystanie mobilnej technologii w szkole. Rodzice są za, coraz sprawniej posługują się nią nauczyciele, a uczniowie mówią, że w ich wymarzonej klasie nie może zabraknąć mobilnych urządzeń.
