Jednym z kluczowych wyzwań rozwojowych, przed którymi obecnie stoi Polska, jest dostosowanie edukacji do przemian cywilizacyjnych i zmieniającej się rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Zmiany w obszarze edukacji wymagają dogłębnego przemyślenia konstrukcji instytucjonalnej tego systemu, zwłaszcza, że w kontekście przerzucania przez MEN kosztów reformy edukacji na samorządy lokalne, system ten może okazać się (i okazuje się – jak na przykład przy dostosowaniu szkół do potrzeb edukacji 6-latków) niewydolny.

Chociaż prezentowany poniżej film – animacja „Changing Education Paradigms“, prowadzona przez Kena Robinsona znana jest już od pewnego czasu, nie był on szerzej omawiany w języku polskim ani tłumaczony. Natomiast podczas Kongresu Obywatelskiego w Warszawie jego uczestnikom przekazano w materiałach streszczenie filmu, które chcielibyśmy dziś zaprezentować w portalu.

Przyglądając się szkole z różnych punktów widzenia (i siedzenia) coraz częściej mam wrażenie, że mamy do czynienia z systemem tyleż fikcyjnym, co absurdalnym. Dziś chciałabym opisać jeden przykład. Jeśli się mylę, proszę, poprawcie mnie! Rzecz dotyczy egzaminu gimnazjalnego, który przeprowadzany jest na początku kwietnia, a obejmuje materiał z trzyletniego cyklu kształcenia. Oznacza to, że uczniowie cały materiał klasy trzeciej muszą zrealizować do końca marca, podczas, gdy rok szkolny trwa 10 tygodni dłużej. Program jest przecież przewidziany na cały rok szkolny, a nie od września do końca marca.

Wodzowie starożytni, by mieć pewność skutecznej walki i oddania swoich żołnierzy, przed bitwą na podbijanych terytoriach palili własne okręty, aby uniemożliwić ucieczkę. Do skutecznego działania potrzebna jest m.in. silna motywacja i przekonanie o słuszności własnego działania. Czasem przywódca wzmacnia je likwidacją drogi odwrotu. Ministerstwo Edukacji jest jak przywódca na polu bitwy, który właśnie przypomniał sobie, że przecież nie zjedli jeszcze śniadania. Na polu walki o dobrą, nowoczesną polską szkołę pozostali tylko harcownicy, którzy prentują oręż i kunszt  bojowy przed zasadniczą bitwą, jednak to nie oni wydają rozkazy.

Na listopadowym Kongresie Obywatelskim w Warszawie zaprezentowana została koncepcja „Paktu dla szkoły” autorstwa prof. dr hab. Agnieszki Kłakówny, dr Piotra Kołodzieja i dr Janusza Waligóry. Stanowi on w zamyśle autorów zarys (nowej) koncepcji kształcenia ogólnego i stanowi zaproszenie do dyskusji nad kształtem edukacji szkolnej w Polsce. Prezentujemy dziś fragment dotyczący założeń fundamentalnych, rekomendując osobom zainteresowanym lekturę całego dokumentu w formie elektronicznej.

Niedawno ukazała się w mediach internetowych informacja na temat szkół amerykańskich, które w 292 okręgach szkolnych (z 15 tysięcy) skróciły o jeden dzień czas nauki szkolnej. Głównie i przede wszystkim z powodów finansowych – piątek okazywał się zbyt trudny do udźwignięcia finansowo dla budżetów samorządowych. Czy to zapowiedź tego, co za dekadę może być czymś normalnym?