Dużo mówi się o tym, że nauczyciele nie powinni korzystać z podręczników, tylko sami tworzyć programy nauczania. Znam wielu nauczycieli, którzy naprawdę porzucili podręczniki, również tych, co mówią, że nie korzystają, a w rzeczywistości korzystają i tych, którzy uważają, że po to są podręczniki, aby z nich korzystać. Sytuacja jest skomplikowana, gdyż rodzice często domagają się podręczników, a z kolei inni narzekają, że muszą je kupować, a potem one nie są w pełni wykorzystane.

Od dwóch lat ćwiczę z Duolingo język angielski. Często myślałam, aby opisać stosowane tam metody. Sądzę, że tęgie głowy pedagogiczne nad nimi myślały. Technologia warta jest poznania i naśladowania. Dla mnie jest ona w wielu miejscach zgodna z ocenianiem kształtującym, do którego jestem w pełni przekonana.

Zawsze oszczędnie używałam podręczników i zeszytów ćwiczeń - z wielu powodów, ale najważniejsze były dwa. Po pierwsze, podręcznik to jedno z wielu narzędzi, których można użyć, więc nie warto się do niego ograniczać - w pracy jako dorośli też przecież korzystamy z całego wachlarza narzędzi. Po drugie, podręcznik został napisany przez kogoś, kto być może jest ekspertem w swoim fachu, ale nie zna moich uczniów i uczennic, nie wie więc dokładnie, jakie mają potrzeby i możliwości.

Świat zmienia się w zawrotnym tempie, a gwałtowny rozwój technologii sprawia, że rzeczywistość, w jakiej będą musiały odnaleźć się dzieci, będzie zupełnie inna od tej, w której my sami wkroczyliśmy w dorosłość.

W Centrum Nauki Kopernik mamy okazję pracować metodą badawczą z odbiorcami w różnym wieku, w tym w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. To właśnie z myślą o tych grupach wiekowych zaprojektowaliśmy zestaw edukacyjny „Cztery Pory Roku”, zawierający propozycje doświadczeń dotyczących wybranych zjawisk przyrody oraz materiały niezbędne do ich wykonania. Doświadczenia testowaliśmy wraz z nauczycielami i uczniami przedszkolnymi.

Nauczycielem człowiek staje się przez całe życie, nie można powiedzieć – „już umiem nauczać”. Jasne, że doświadczenie pomaga. Ale każdy z nauczycieli może opowiedzieć, jak zmienia i zmieniał się jego warsztat pracy. Doświadczenie samo nie przychodzi. Potrzebna jest refleksja i chęć odkrywania, próbowania i zmiany. Można i trzeba zastanawiać się nad swoimi dotychczasowymi osiągnięciami (i porażkami), aby wiedzieć, co zmienić i udoskonalić.