Szukając poza Polską wzorców do naśladowania w edukacji, coraz częściej spoglądamy na północ Europy.  W Finlandii selekcja kandydatów do programów kształcenia pedagogicznego jest naprawdę ostra. Tylko ok. 10 proc. chętnych zostaje przyjętych – mówi prof. Markku Hannula w rozmowie z Janem Gmurczykiem.

Z Europejskiego Badania Kompetencji Językowych ESCL, które zostało przeprowadzone w 14 krajach w 2011 r. wynika, że polscy gimnazjaliści prezentują jeden z najniższych w Europie poziomów znajomości języka angielskiego. Tymczasem obecnie znajomość języka obcego to niemal warunek konieczny do funkcjonowania w społeczeństwie, pracy i rozwoju, w tym także uczenia się przez całe życie. Co zrobić?

Wróciłem z Częstochowy. Uczestniczyłem w niezwykle udanej III konferencji dla dyrektorów zatytułowanej „Nowoczesne rozwiązania interaktywne w praktyce szkolnej”. Mówiłem o tym, że powszechny i nieograniczonych niemal dostęp do zasobów w sieci nie zmienił nic w naszych szkołach. A przecież mamy największych ekspertów w zasięgu jednego kliknięcia, mamy natychmiastowy dostęp do informacji, słowników, kanałów telewizyjnych z ogromnym archiwum. Możemy korzystać z cyfrowych bibliotek, wirtualnych instytutów i muzeów. Dziś to wszystko jest powszechnie dostępne, ale w żaden sposób nie zmienia to szkoły.

Od 12 lat Głos Nauczycielski i Ministerstwo Edukacji Narodowej wybierają najlepszego nauczyciela w Polsce w konkursie Nauczyciel Roku. Co roku Jury wybiera spośród nadesłanych zgłoszeń trzynastkę finalistów, wśród których są osoby nominowane (10), wyróżnione (2) i Nauczyciel Roku. Celem konkursu jest odkrycie świetnych nauczycieli, pasjonatów, wychowawców, przewodników i przyjaciół uczniów.

Dzisiaj Dzień Edukacji Narodowej (obchodzony od 1982 r.), a również 240 rocznica powstania w 1773 r. Komisji Edukacji Narodowej - pierwszego w Europie ministerstwa oświaty - która zajęła się reformowaniem szkolnictwa w Polsce. Dzisiaj również padają takie pomysły powołania KEN 2.0, ale wyłącznie w środowiskach osób, które dostrzegają problemy w konstrukcji systemu oświaty w Polsce (czyli nie w Alei Szucha).

Zmiany w systemie edukacji doprowadziły do tego, że szkoła stała się sformalizowanym, zbiurokratyzowanym i przeracjonalizowanym tworem. Oderwana od prawdziwego życia, straciła siłę budzenia fascynacji. Logika systemu każe nauczycielom skupiać się na „przerabianiu” materiału, przygotowaniu uczniów do testów i opracowaniu szkolnej dokumentacji, a nie na prowadzeniu ciekawych i intrygujących lekcji.